Quả thực, khi tâm hồn rộng mở và hướng đến những chân trời xa, chằng đôi chân nào của hiện thực có thể kìm giữ được một trái tim đầy nhiệt huyết. Đối với chàng trai mang trên mình bệnh xương thủy tinh bẩm sinh, ước mơ của anh không chỉ là đi, mà còn là đi xa, đi đến những vùng đất mới. Không chỉ là ngắm nhìn Tổ Quốc, anh còn muốn mang hình ảnh đất nước Việt Nam xinh đẹp – “thứ thôi thúc anh đứng lên để đi” – đến bạn bè khắp năm châu.
34 tuổi, hơn 150 lần gãy xương
Vũ Ngọc Anh, chàng trai “Không thể vỡ” có lẽ là cái tên chẳng còn xa lạ đối với thế hệ 8x, 9x đời đầu của Việt Nam. 34 tuổi với hơn 150 lần gãy xương – những con số tưởng như hoàn toàn đủ sức đánh gục ý chí của một con người nhưng lại chẳng thể khiến cho chàng trai ấy ngừng ước mơ được tự mình đặt chân đến những miền đất xa.
Chàng trai sinh năm 1987 quê gốc Hải Phòng ấy ngay từ khi sinh ra đã mang trong mình “sứ mệnh đặc biệt” khác với số đông. Căn bệnh xương thủy tinh từ đó cũng theo anh như người bạn đồng hành. Từ khi chập chững biết đi đến nay, Ngọc Anh đã phải trải qua hơn 150 lần gãy xương, không thể nô đùa như những người bạn cùng trang lứa, cũng khó có thể hoạt động mạnh như người bình thường. Khác với hình dung thường thấy của mọi người về hình ảnh của cậu thiếu niên xương thủy tinh mặc cảm, tự ti, Ngọc Anh mang đến nguồn năng lượng tích cực, tình yêu cuộc sống và truyền cảm hứng đi phượt cho tất cả những người gặp anh, và thậm chí “Khiếm khuyết đôi khi lại trở thành món quà để mình sống nghị lực hơn.” – Ngọc Anh chia sẻ.
1. Niềm đam mê “xê dịch”
Nói về lý do đam mê du lịch, Ngọc Anh chia sẻ:
“Đi thì có nhiều lý do lắm. Một là vì thích trải nghiệm. Đi đến những miền đất lạ thích chứ, cảnh vật mới, con người mới, những câu chuyện mới. Mình thích nghe mọi người kể về cuộc sống của họ. Ai cũng có những khó khăn riêng, nghe để biết – để cảm thông và để thấy mình vẫn rất hạnh phúc. Kể với nhau một câu chuyện, con người ta gần nhau hơn một chút, tâm sự vơi đi một chút. Hai là để khẳng định bản thân mình”.
Khi cậu phải ngồi xe lăn cả cuộc đời, cậu sẽ chỉ có một khát khao là đứng dậy, đứng lên và chạy nhảy, đi lại và ngắm nhìn cuộc sống quanh mình ở một góc hoàn toàn khác. Mình không thể làm được điều đó, căn bệnh này không có thuốc chữa. Vậy nên mình phải đi, để bù đắp lại cho đôi chân của mình. Đôi chân mình không thể đứng dậy, nhưng mình vẫn sẽ đi, bằng đôi tay, bằng mơ ước của mình. Cuối cùng là mình muốn nói với mọi người: người ta chỉ có thể khuyết tật về thể xác, nhưng không bị khuyết tật về ý chí. Có người từng bảo: nó xương thủy tinh vậy sẽ chẳng làm được gì đâu, mình đã chứng minh mình làm được, và làm rất tốt. Người ta bảo mình sẽ không đi được đâu đâu, và mình sẽ đi. Đi khắp cả tổ quốc này!
Từ nhỏ mình đã ngồi một chỗ, ngắm nhìn thế giới qua màn hình TV, và chương trình yêu thích của mình là du lịch qua màn ảnh nhỏ, các chương trình khám phá về thiên nhiên, con người, và văn hóa. Lúc đó, mình đã bắt đầu có suy nghĩ “Tại sao mình không cố gắng để đi được đến những chỗ đó, nhìn tận mắt chứ không phải qua màn hình TV nữa”.
Quả thực, khi đam mê được hiện thực hóa – những chuyến đi ngày một nhiều hơn. Ngọc Anh biết rằng mình còn có thể làm được nhiều hơn thế. Anh lại bắt đầu lên cho mình những kế hoạch để chinh phục những vùng đất mới cùng với người bạn đồng hành là chiếc xe lăn. Đối với Ngọc Anh, ước mơ của anh không chỉ là đi, mà còn là đi xa, đi đến những vùng đất mới. Không chỉ ngắm nhìn Tổ Quốc, anh còn muốn mang hình ảnh đất nước Việt Nam xinh đẹp – “thứ thôi thúc anh đứng lên để đi” – đến bạn bè khắp năm châu.
2. Hành trình chinh phục 4 cực 1 đỉnh bằng đầu gối
Mang theo ước mơ đó, Ngọc Anh vừa du lịch, vừa chăm chỉ làm việc để nuôi sống đam mê. Với người bạn đồng hành là chiếc xe lăn, anh bắt đầu chuyến hành trình đặc biệt của bản thân, quyết tâm chinh phục các tỉnh thành Việt Nam. Và trên đỉnh Fansipan tháng 2/2016, chàng trai ấy đã làm nên điều kỳ tích, leo 600 bậc thang bằng đầu gối trong ánh nhìn thán phục của những người xung quanh.
Kể về lần chinh phục “nóc nhà Đông Dương”, Ngọc Anh nói: “Người bình thường leo 600 bậc thang cứ đi thong thả là đến, nhưng với một người phải lết từng bậc cầu thang đá cao bằng đầu gối quả là cả một thử thách”. Suốt hành trình ấy, không ít ánh mắt lạ lẫm nhìn anh vì lần đầu thấy có người leo bậc đá bằng đầu gối. Thỉnh thoảng, Ngọc Anh lại nhận những lời động viên từ những người xa lạ cùng tiếng vỗ tay của những du khách dọc đường dường như đã tiếp thêm động lực để anh có cơ hội trải nghiệm những khoảnh khắc khó quên trong cuộc đời.
Càng lên cao, đường càng cheo leo. Nhưng khát khao được chạm tới “nóc nhà Đông Dương” để ngắm nhìn quê hương thôi thúc anh không được nản chí. Mãi cho đến khi đặt được đầu gối lên đến đỉnh, cầm trên tay lá cờ Việt Nam, mở ra trước tầm mắt là cảnh tượng hùng vĩ rợp mây trắng và núi rừng ở độ cao 3.143m, Ngọc Anh vẫn chưa hết bồi hồi xúc động dù vải phần đầu gối mòn đi và da chân sưng tấy.
Ngoài chuyến leo Fansipan, kỉ niệm leo bộ đến cực Đông của Tổ quốc cũng là một hành trình đáng nhớ đối với anh. “Có chặng đường khó khăn, mình đã phải tạm dừng đến 30 phút vì kiệt sức. Thậm chí còn phải nhổ cỏ ven đường buộc chặt vào đầu gối để giảm ma sát cho đỡ đau”. Cứ thế, Ngọc Anh đã lần lượt chinh phục cực Bắc ở Hà Giang, cực Đông ở Khánh Hòa, cực Nam Cà Mau, cực Tây ở Điện Biên.
Hành trình chinh phục 4 cực 1 đỉnh được dệt bằng những khát khao cháy bỏng của Ngọc Anh có thể ví như một câu chuyện về kỳ tích biến điều không thể trở thành có thể giữa cuộc sống rất đỗi đời thường. Hình ảnh chàng trai xương thủy tinh với chiếc xe lăn “xê dịch” khắp 3 miền Tổ quốc không chỉ truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ Việt Nam tiếp tục đam mê du lịch khám phá, mà còn là minh chứng cho sức hút của cảnh đẹp trên dải đất hình chữ S thân thương.
Có một Việt Nam đẹp đến lạ trong đôi mắt của chàng trai xương thủy tinh
Những tấm ảnh, video ghi lại hành trình không khỏi khiến người xem cảm phục và ngỡ ngàng. “Hóa ra có một Việt Nam đẹp đến lạ, và con người Việt Nam lại nghị lực phi thường đến nhường nào!”
Niềm đam mê xê dịch của chàng trai xương thủy tinh không chỉ dừng lại ở việc muốn tự mình đặt chân đến những vùng đất mới. Đối với Ngọc Anh, mỗi nơi anh dừng chân đều có vẻ đẹp riêng và một nền văn hóa đậm đà không thể trộn lẫn. Càng đi càng thấy quê hương mình đẹp, càng thấy con người Việt Nam mình thật tâm tình, đáng mến. Chính vì vậy, anh ấp ủ một ước mơ lớn hơn nữa, đó chính là làm thế nào để đưa hình ảnh một Việt Nam gần gũi, độc đáo đến gần hơn với những người bạn yêu thích du lịch trên khắp thế giới thông qua lăng kính riêng của bản thân.
Ngoài du lịch, Ngọc Anh còn có niềm đam mê đặc biệt đối với EDM. Anh luôn muốn mang âm nhạc đến những vùng núi rừng hùng vĩ, để chơi nhạc giữa không gian thiên nhiên. “Bản thân tôi là người đi lại khó nên cứ ra ngoài chơi là thích lắm rồi. Vì thế, việc chơi nhạc ở những nơi đẹp, hùng vĩ đem lại cảm xúc rất khác. Mọi người nói du lịch là để khám phá, trải nghiệm nhiều thứ. Còn tôi lại muốn tìm một nơi để hòa vào những bản nhạc của chính mình.”.
Anh cũng muốn dùng chính những video âm nhạc này để quảng bá du lịch Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Anh cho biết thể loại nhạc mình chơi là nhạc điện tử, rất “bắt trend”, hợp với văn hóa quốc tế. Kết hợp giữa cái hiện đại và nét đặc trưng của Việt Nam chính là giấc mơ ấp ủ bao lâu nay của chàng trai này.
3. Community Stories
Một ánh lửa sẻ chia là một ánh lửa lan tỏa
Tự nhận thức rằng xuất phát điểm của bản thân không bằng người khác, Ngọc Anh luôn phải nỗ lực gấp đôi, gấp ba lần so với người bình thường. Không chịu để bản thân bị thời gian mài mòn quên lãng, mỗi ngày anh đều đặt ra mục tiêu, dồn tâm sức để từng bước hoàn thành điều đó. Và trên cả việc không ngừng thúc đẩy bản thân cố gắng, anh luôn trân trọng những con người có khát vọng muốn vươn mình lên khỏi rào cản của số phận. Như một điều kì diệu, thiệt thòi của bản thân tình cờ lại trở thành điểm mạnh để anh có thể thấu cảm sâu sắc với những bệnh nhân xương thủy tinh, sẻ chia và truyền động lực sống có ý nghĩa cho họ như cách anh đang sống.
Cho đến thời điểm hiện tại, Ngọc Anh đang giữ vị trí quản lý Quỹ Hỗ trợ phát triển bệnh nhân xương thủy tinh Việt Nam. Chia sẻ câu chuyện về những người anh từng giúp đỡ, Ngọc Anh xúc động kể:
“Mình gặp nhiều bạn tự ti lắm, ví dụ như một cậu bé cũng mắc xương thủy tinh từ lúc 14 tuổi đến giờ là 20 tuổi rồi. Lúc đầu, cậu ấy cứ ngồi không nói chuyện giao tiếp với ai. Mấy năm qua, mình đã giúp đỡ, chia sẻ, nói chuyện. Đến bây giờ cậu ấy đã cởi mở hơn, đã có thể tự kiếm tiền, thoát khỏi vùng an toàn của bản thân và đi ra ngoài xã hội.”
Ước mơ có thể giúp đỡ người khác bắt đầu nhen nhóm trong trái tim của chàng trai xương thủy tinh kể từ khi anh nhận được chiếc xe lăn đầu tiên. Lúc bước vào hội trường lớn để nhận xe ở bệnh viện, khoảnh khắc trông thấy nhiều người khuyết tật ngồi xe lăn nhưng giúp đỡ được những người khác, Ngọc Anh nhận ra rằng mình cần phải nỗ lực sống tốt để lan tỏa sự sẻ chia giúp đỡ đến mọi người. Suy nghĩ ấy đã thôi thúc anh kết nối với nhiều người mắc bệnh xương thủy tinh trên khắp mọi miền Tổ quốc. Quỹ hỗ trợ xương thủy tinh của anh vẫn ngày ngày tìm kiếm và tổng hợp những trường hợp khó khăn nhất để tặng xe lăn, tiếp thêm động lực và tinh thần lạc quan cho mọi người.
“Không thể vỡ”
Bên cạnh đó, anh Vũ Ngọc Anh cũng xuất bản cuốn tự truyện “Không thể vỡ” để in dấu lại chuyến hành trình tuổi trẻ đáng nhớ của mình. Cứ sau mỗi chuyến đi, bên cạnh những khó khăn cực nhọc, điều lắng đọng nhất anh thu lại được là những câu chuyện đẹp về con người và cuộc sống, về những chiêm nghiệm và niềm tin.
Tiếp nối những thành công của “Không thể vỡ”, ngày 6/12/2020 Vũ Ngọc Anh tiếp tục cho ra mắt cuốn tự truyện tiếp theo “Không thể vỡ 2 – Vết nứt”, hành trình chinh phục 4 cực và một đỉnh của Việt Nam, một mình cùng xe lăn rong ruổi suốt gần 50 tỉnh thành của tổ quốc, hơn 10 quốc gia nước ngoài.
Thông điệp qua cuốn sách “Không thể vỡ 2 – Vết nứt” muốn truyền tải đến mọi người qua cuốn sách rất đơn giản và chân thực, như Vũ Ngọc Anh tự chia sẻ: “Mục đích của mình là hy vọng mọi người hay những người khuyết tật khác có cái nhìn đa chiều hơn về cuộc sống, có thể chia sẻ kinh nghiệm đi lại của mình với những người khuyết tật khác.” Anh muốn tiếp thêm cho họ niềm tin vào bản thân, rằng ngay cả khi ngồi xe lăn, ta vẫn sẽ có thể đi, thậm chí đi xa, chỉ cần ta không ngừng mơ ước.
Toàn bộ tiền nhuận bút được Ngọc Anh thu về nhằm gây quỹ cho nhóm Xương thủy tinh Việt Nam (Quỹ Oif Vietnam) để hỗ trợ cho những cá nhân có cùng hoàn cảnh. Đặc biệt, với mong muốn phát triển quỹ cho người bị xương thuỷ tinh ở Việt Nam, mỗi cuốn sách được bán ra sẽ được trích 10% đóng góp vào quỹ. Đây là nguồn viện trợ phi lợi nhuận nhằm hỗ trợ phần nào cũng như tạo điều kiện, định hướng nghề nghiệp cho các bạn bị xương thủy tinh ở Việt Nam.
Từng mặc cảm với chiếc xe lăn buộc mình phải ngồi cho đến việc biến nó thành người bạn đồng hành, “vi vu” nhiều tỉnh thành, quốc gia, anh Ngọc Anh còn giúp không ít những hoàn cảnh như mình tìm thấy điểm tựa khi lập nên dự án tặng 1000 chiếc xe lăn cho những người khuyết tật ở Việt Nam.
4. Hành trình mới
Ngọc Anh chia sẻ rằng, bản thân anh không định trở thành tấm gương hay nhân vật truyền cảm hứng cho bất kỳ ai. Mọi thứ trước giờ đều là cách anh sống đối mặt và vượt qua những khiếm khuyết bẩm sinh của mình.
Tại thời điểm hiện tại, trước sự tàn phá của đại dịch Covid, cuộc sống bình thường của những người khuyết tật vốn đã khó khăn nay lại càng thêm chật vật. Lặng lẽ và âm thầm, chàng trai xương thủy tinh vẫn luôn không ngừng nỗ lực làm việc để hiện thực hóa ước mơ tặng 1000 chiếc xe lăn cho người khuyết tật ở Việt Nam thông qua một dự án du lịch quốc tế.
Trên chuyến hành trình hướng đến mục tiêu đóng góp cho cộng đồng người khuyết tật, Vũ Ngọc Anh còn ấp ủ một giấc mơ xa hơn nữa, đó chính là đưa hình ảnh một Việt Nam đến gần hơn với bạn bè khắp năm châu yêu mến du lịch. Anh chia sẻ:
“Việc tôi làm cho cộng đồng có lẽ chỉ dừng ở việc tặng xe đến những người khuyết tật thôi. Tuy nhiên, tôi thực sự muốn được quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Sau dịch, tôi muốn phát triển series du lịch ‘quẩy’ nhạc của mình đi xa hơn. Như vậy, mọi người sẽ thấy cuộc sống và hành trình du lịch trong tầm nhìn 1m trông thế nào.”
Life’s Stories
“Một người gặp hạn chế về di chuyển lại muốn đi tới nhiều nơi. Nghe mâu thuẫn nhưng những hành trình đích đến là cách mình thử thách bản thân, vừa là thực hiện ước mơ hồi nhỏ.”
Tuổi thơ của cậu bé xương thủy tinh
Ngày gần một tuổi, Ngọc Anh gãy một tay, một chân khi tập đi. Vết thương chưa kịp lành, anh lại bị gãy ở chỗ cũ. Khi đi viện, các bác sĩ lúc bấy giờ chẩn đoán anh bị giòn xương, thiếu canxi. Bố mẹ đưa anh chạy chữa nhiều nơi nhưng bệnh tình vẫn không tiến triển. Sau vài năm y học phát triển hơn, lúc ấy gia đình mới biết anh bị xương thủy tinh, bệnh lý làm suy giảm chức năng xương do thiếu hụt hàm lượng collagen và mô liên kết khi ấy còn lạ lẫm với nhiều người.
Từ khi tập đi đến học trung học là thời điểm anh gãy xương nhiều nhất, cứ va chạm nhẹ là gãy. Nhớ những ngày mình nằm trên giường, chân tay quấn chằng chịt những băng bó bột, Ngọc Anh tự thấy mình giống như một xác ướp. Từ một tuổi đến lúc trưởng thành, anh gãy xương không biết bao lần. Có lúc, cả 2 chân đều gãy, anh dần dần tập bám và đi lại được bằng đầu gối nhưng phần lớn sinh hoạt anh đều cần có người hỗ trợ.
Cuối cấp 2, anh được tặng chiếc xe lăn từ tổ chức phi lợi nhuận nhưng đến lớp 12 mới sử dụng vì mặc cảm trước những lời bàn tán, chỉ trỏ. Càng ngày anh càng lầm lì ít nói. Anh khao khát được bay nhảy nhưng chỉ có thể làm bạn với sách, truyện và màn hình vô tuyến. Ước mơ được đặt chân đến những vùng đất mới trong anh càng lớn dần. 18 tuổi, anh thi đỗ đại học ở Hà Nội nhưng nghĩ bố sẽ phải vất vả theo mình tới thủ đô để chăm lo, anh gấp lại giấy gọi nhập học và lao vào đời bằng con đường học nghề, đó cũng là một cách để phát triển đam mê kinh doanh và âm nhạc vốn ấp ủ đã lâu.
Hoàn thành khóa học, Ngọc Anh mở một tiệm sửa chữa di động và máy tính, mọi bước đi đều có ánh mắt dõi theo của bố mẹ. Dần dà, anh biết mình phải tách ra khỏi gia đình, phải đi thật xa mới có thể tự lập, anh chuyển lên Hà Nội, rồi bắt đầu đi nhiều nơi. Sau nhiều năm, trả lời câu hỏi ôn tồn của bố “Có làm được không?”, anh vẫn quả quyết “Con làm được.”. Một mình ở Thủ đô, anh trải qua nhiều nghề để kiếm sống. Từ sửa chữa điện thoại, máy tính, thiết kế đồ họa, marketing online đến thành lập công ty vận chuyển hàng hóa từ Mỹ về Việt Nam.
Hồi nhỏ thường xem các chương trình du lịch, khám phá thế giới động vật trên tivi, anh Ngọc Anh luôn mong muốn lớn lên có cơ hội được đặt chân tới những vùng đất đó. Rồi khi được đến những nơi từng thấy qua màn ảnh nhỏ, anh lại muốn đi tiếp, đi nhiều hơn, đến những nơi thậm chí mà trên tivi không có.
5. Giấc mơ bắt đầu từ cuộc hành trình trên xe lăn
Có lúc, anh còn theo chân mọi người đi làm tình nguyện ở vùng sâu vùng xa. Sau những chuyến đi đó, nhận thấy đất nước còn nhiều địa điểm đẹp mà bản thân chưa từng biết đến nên anh càng có thêm động lực khám phá những nơi ấy.
Cuộc sống gắn liền với chiếc xe lăn khiến những chuyến đi của Ngọc Anh có phần bất tiện. Trong suốt hành trình xê dịch, có lần, anh suýt gãy chân, xe mất dốc hoặc bị trêu chọc, xin đểu tiền.
Gần đây nhất, tháng 7/2020, anh “khởi động” lại các chuyến đi bằng hành trình khám phá hang động Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình) sau 4 năm trở lại Hà Nội để chăm sóc bố bị ốm.
“Lần đầu tiên đi khám phá hang động, mình gặp nhiều khó khăn địa hình trong hang động rất khó, bước đi bằng đầu gối rất đau và rát, có chỗ không thể đi mà phải bò. Mình phải dùng lực của cánh tay để đẩy xe lăn trên quãng đường thăm động. Hết đoạn đường bằng, mình dừng lại, vịn hai tay vào thành xe, dùng sức chân để đứng dậy rồi lại đi bằng đầu gối. Có nhiều người trong đoàn ngỏ ý giúp đỡ nhưng tôi từ chối vì muốn được “thể hiện” bản thân.”, anh cười phá lên.
Ngoài những chuyện không vui, chàng trai Hải Phòng cũng có nhiều kỷ niệm đẹp. Anh gặp được nhiều người tốt, sẵn sàng giúp đỡ, thậm chí bỏ cả ngày để đi cùng. Nhiều lần, Ngọc Anh cũng được đề nghị đẩy hộ xe lăn nhưng anh luôn từ chối. Anh không muốn bị coi là người khiếm khuyết trong mắt bất kỳ ai.
6. Không ngừng sẻ chia
Hiện tại, Ngọc Anh vẫn tự hào về quyết định của mình thời điểm đó. Những hành trình có ý nghĩa rất lớn với anh, biến anh từ một người ít nói, hỏi gì đáp nấy thành chàng trai có thể trò chuyện với người lạ hàng giờ đồng hồ. “Cơ hội mở ra cho mình cũng nhiều khi mình đi được nhiều nơi, bạn bè cũng nhiều hơn. Mình cũng nhận vô số những điều mà chắc trước đây chỉ có nằm mơ, à không, nằm mơ cũng không có được.”
Những chuyến đi, những trải nghiệm đặc biệt của bản thân cũng được anh hồi kí lại trong hai cuốn tự truyện “Không thể vỡ” và “Vết nứt”.
Sau Covid-19, anh dự định thực hiện dự án quảng bá du lịch trong nước bằng cách chơi nhạc ở những địa điểm đẹp và hùng vĩ của Việt Nam. Đặc biệt, anh sẽ tiếp tục phát triển quỹ “Xương thuỷ tinh Việt Nam” và chương trình “1.000 xe lăn” tặng cho những người thực sự cần nó. “Mình muốn góp phần giúp họ có được một đôi chân, biết đâu 10 năm, 20 năm nữa lại có người nào đó giống mình hiện tại thì sao”.
